English 
polski 
Publikacje pracowników WNE
Tytuł: Terapia zajęciowa jako innowacyjna forma turystyki zdrowotnej na wsi
Praca zbiorowa pod redakcją naukową Michała Romana i Antoniego Romana
Wydawnictwo Niepublicznej Placówki Doskonalenia Nauczycieli „Edukacja, Wychowanie i Bezpieczeństwo” przy Towarzystwie Zapobiegania Tonięciom i Ratowania Tonących w Białymstoku
Białystok 2016
Turystyka wiejska, podobnie jak każda inna forma aktywnego wypoczynku poza miejscem stałego zamieszkania i w czasie wolnym od pracy oparta jest na obcowaniu z przyrodą, poznawaniu wartości kulturowych oraz usprawnianiu organizmu ludzkiego. Oznacza to, że można ją realizować w aspekcie przyrodniczym, kulturowym i zdrowotnym. Do niedawna wykorzystywano zasadę 3S (sun, sea, sand – słońce, morze, piasek). Obecnie produkt turystyczny można wzbogacić o wartości 3E (entertainment, excitement, education – rozrywka, emocje, kształcenie), połączone z organizowaniem zajęć terapeutycznych.
Potencjalni odbiorcy oczekują od organizatorów turystyki wiejskiej zapewnienia aktywnego wypoczynku na łonie „ujarzmionej” natury, spokojnego, bezpiecznego pobytu z interesującymi ludźmi oraz zapewnienia możliwości szybkiego przemieszczania się z miejsca na miejsce przy jednoczesnym zagwarantowaniu nowych atrakcji. Zauważalny jest wzrost zainteresowania zdrowymi i aktywnymi formami turystyki wiejskiej oraz wzbogacanie oferty produktowej m.in. w kierunku organizacji zajęć terapeutycznych. Jak dotąd usprawnianie organizmu ludzkiego odbywało się głównie w szpitalach, ośrodkach rehabilitacyjnych, sanatoriach, prewentoriach, domach pomocy społecznej, warsztatach terapii zajęciowej i turnusach rehabilitacyjnych. W chwili obecnej terapię zajęciową można również realizować w wiejskich obiektach turystycznych. Osiąganie celów terapeutycznych w naturalnym i przyjaznym otoczeniu człowieka stanowi innowacyjną formę turystyki zdrowotnej.
W monografii przedstawiono innowacyjne rozwiązania turystyki zdrowotnej na wsi w zakresie usprawniania organizmu ludzkiego. W ich tworzeniu wykorzystano takie metody terapeutyczne, jak: ergoterapia (usprawnianie przez pracę), kulturoterapia (usprawnianie przez korzystanie z wartości kulturowych danego terenu), socjotereapia (usprawnianie w zakresie poprawy relacji między ludźmi) i przyrodoterapia (usprawnianie na bazie środowiska przyrodniczego).
Pobierz: Terapia zajęciowa
Anna Wasilewska, Mirosław Wasilewski
Stan, kierunki i efektywność innowacji w przedsiębiorstwach przetwórstwa rolno-spożywczego
Funkcjonowanie przedsiębiorstw łączy się z koniecznością wprowadzania zmian, które stanowią proces ciągły i nieuchronny. Jedną z reakcji przedsiębiorstwa na zmiany w otoczeniu, np. w postaci zmian gustów i wymagań klientów, jest innowacja. Dzięki innowacjom przedsiębiorstwo powinno nie tylko dostosowywać się do zmian, jakie zachodzą w otoczeniu, ale wyprzedzać je, podejmując działania zmierzające do kształtowania rynku w sposób zamierzony i celowy. Najskuteczniejszym sposobem na utrzymanie konkurencyjności przedsiębiorstwa jest bowiem powodowanie zmian, przez wprowadzanie na rynek różnego rodzaju innowacji, a nie samo reagowanie na zachodzące wcześniej zmiany.
Głównym celem badań było określenie poziomu innowacyjności przedsiębiorstw przetwórstwa rolno-spożywczego oraz czynników ją kształtujących. Podjęta została także próba określenia zależności między skalą działań innowacyjnych, a efektywnością funkcjonowania przedsiębiorstw, jak również określenia uwarunkowań metodycznych oceny stopnia (skali) zaangażowania innowacyjnego przedsiębiorstw.
Badania przeprowadzono w przedsiębiorstwach z czterech branż przemysłu spożywczego, tj. zajmujących się przetwarzaniem i konserwowaniem mięsa oraz produkcją wyrobów z mięsa, przetwarzaniem i konserwowaniem owoców i warzyw, wytwarzaniem wyrobów mleczarskich oraz wytwarzaniem produktów przemiału zbóż, skrobi i wyrobów skrobiowych zatrudniających powyżej 50 pracowników.
W ramach wyników badań w opracowaniu wyróżniono dwie części. Pierwsza została opracowana na podstawie opinii zarządzających przedsiębiorstwami, dotyczącej prowadzonej w przedsiębiorstwach działalności innowacyjnej. Materiał źródłowy stanowiło w tym przypadku przede wszystkim sprawozdanie o innowacjach w przemyśle (PNT-02) za lata 2008-2010. Wyniki badań dotyczą przedsiębiorstw ze wszystkich czterech badanych grup PKD. Część druga natomiast obejmuje wyniki finansowe przedsiębiorstw zajmujących się przetwarzaniem i konserwowaniem mięsa oraz produkcją wyrobów z mięsa oraz wytwarzaniem wyrobów mleczarskich. Ta część opracowania powstała głównie w oparciu o wyniki rocznej ankiety przedsiębiorstw (SP), zawierającej informacje finansowe z ich działalności. Przedstawiono efektywność badanych przedsiębiorstw w powiązaniu z prowadzoną działalnością innowacyjną, a także poszukiwano czynników ją determinujących.
Stwierdzono m.in., że w przedsiębiorstwach wytwarzających wyroby mleczarskie oraz w tych zajmujących się przetwarzaniem i konserwowaniem mięsa, zależności w kształtowaniu się podstawowych wskaźników finansowych były zbliżone. Widoczna była sytuacja, w której działalność innowacyjna wymaga czasu, aby uzyskać pozytywny efekt ekonomiczny z poniesionych nakładów innowacyjnych. Zatem przedsiębiorstwa ponoszące te nakłady stopniowo będą uzyskiwać przewagę konkurencyjną na rynku, w stosunku do tych, które takich nakładów nie będą ponosić. Ważną kwestią jest odpowiednie rozeznanie rynku w zakresie popytu na produkty o charakterze innowacyjnym, aby nie doprowadzić do sytuacji odzwierciedlającej technologiczne przeinwestowanie, co może przyczynić się do obniżenia efektywności działalności przedsiębiorstwa. Zależność taka była widoczna w niektórych latach badanego okresu w przedsiębiorstwach o najwyższych nakładach na działalność innowacyjną w zakresie rentowności majątku i kapitału własnego oraz ekonomicznej wydajności pracy.
pobierz pdf
Elżbieta Jadwiga Szymańska
Rachunek kosztów logistyki w zarządzaniu przedsiębiorstwem
Rachunek kosztów pomaga prawidłowo zarządzać przedsiębiorstwem, w tym majątkiem trwałym i obrotowym, finansami oraz pracownikami. Umożliwia pozyskanie informacji dotyczących kosztów działalności podmiotu gospodarczego oraz stanowi podstawę stosowanych w przedsiębiorstwie cen. Osiąganie wysokich wyników ekonomicznych z działalności jest uzależnione od wykorzystywania w procesach decyzyjnych informacji o kosztach własnych produktów oraz ich relacji do cen na rynku. Niewłaściwe informacje o poziomie i strukturze kosztów mogą być przyczyną niekorzystnych, długookresowych decyzji dotyczących kierunku i skali działalności.
Koszty logistyki stanowią podstawowy miernik sprawności i nowoczesności procesów logistycznych i dlatego tak ważna jest ich precyzyjna identyfikacja i szczegółowa specyfikacja zgodnie z aktualnymi potrzebami. Mają duży wpływ na końcowe rezultaty działalności gospodarczej i kształtowanie wyników finansowych, które determinują poziom rentowności przedsiębiorstw.
Problematyka rachunku kosztów wzbudza w ostatnich latach szerokie zainteresowanie. Zmiany w otoczeniu oraz wysoki stopień złożoności procesów wytwórczych wymagają zastosowania takich systemów i rozwiązań w zakresie rachunku kosztów, które dostarczą szybkich i wiarygodnych informacji. Tradycyjne systemy rachunku kosztów nie zawsze są w stanie sprostać potrzebom decyzyjnym kierownictwa organizacji. W tej sytuacji przedsiębiorcy coraz częściej wdrażają nowoczesne koncepcje rachunku kosztów, które stają się strategiczną koniecznością współczesnych organizacji gospodarczych.
W pracy wykorzystano studia literatury przedmiotu oraz dostępne wyniki badań z zakresu rachunku kosztów działań (Activity Based Costing – ABC) w przedsiębiorstwach. Ponadto dokonano analizy procesu wdrożenia i działania tego systemu w wybranym przedsiębiorstwie. Pokazano różnice w kalkulacji kosztów przy zastosowaniu tradycyjnego rachunku i systemu ABC oraz ich wpływ na podejmowane decyzje. Opisano praktyczne wykorzystanie rachunku kosztów działań w ocenie rentowności klientów. Opracowanie wzbogacono przykładami obliczeń kosztów według różnych rachunków i kalkulacji. Ponadto, w końcowej części pracy przedstawiono zadania do samodzielnego rozwiązania, które umożliwiają praktyczne zweryfikowanie zdobytej wiedzy.
Fragmenty z recenzji Spis treści
Współczesne problemy rozwoju turystyki w ujęciu regionalnym
Praca zbiorowa pod redakcją Barbary Roszkowskiej-Mądrej i Michała Romana
Wydawnictwo Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Oddział w Białymstoku, Białystok 2015
W monografii przedstawiono wyniki badań przeprowadzone w wybranych gminach województwa podlaskiego. Praca składa się z dwóch części: I Turystyka jako czynnik rozwoju województwa podlaskiego i II Przedsiębiorczość w turystyce wiejskiej na przykładzie województwa podlaskiego. Pierwsza część publikacji została poświęcona ogólnym zagadnieniom rozwoju turystyki, w tym turystyki wiejskiej w województwie podlaskim. Zaprezentowano w niej podstawowe informacje dotyczące funkcjonowania działalności agroturystycznej, a także turystyki zdrowotnej. Skupiono się również na znaczeniu agroturystyki w rozwoju społeczno-gospodarczym województwa podlaskiego. W drugiej części przybliżono zagadnienie przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Szczególną uwagę zwrócono na działalność turystyki wiejskiej, w tym agroturystyki. W części tej podkreślono, że agroturystyka jest dodatkową działalnością gospodarczą na obszarach wiejskich. Może ona powiększać dochód rodziny rolniczej, np. dzięki sprzedaży produktów rolnych, wynajmowi kwater oraz świadczeniu różnych usług turystycznych.
Problemy rozwoju regionalnego i lokalnego w Polsce
Praca zbiorowa pod redakcją naukową Krystyny Krzyżanowskiej i Michała Romana
Wydawnictwo Urzędu Miejskiego w Pułtusku, Pułtusk 2015
We współczesnej gospodarce światowej wzrasta znaczenie regionów i miast w rozwoju gospodarczym. Przyczyną są, zarówno procesy integracji międzynarodowej, jak i konieczność przekazywania uprawnień przez państwo samorządom. Głównym celem działalności gospodarczej jest osiąganie i utrzymanie poziomu dobrobytu, stopy życiowej zadawalającej społeczeństwo. Staje się to możliwe dzięki rozwojowi gospodarczemu na poziomie kraju, regionu i w skali lokalnej.
W monografii przedstawiono problemy rozwoju regionalnego i lokalnego w różnych sferach aktywności gospodarczej człowieka. Rozwój regionalny rozumiany jest jako proces pozytywnych zmian wzrostu ilościowego i postępu o charakterze jakościowym, zachodzących w regionie. Natomiast rozwój lokalny stanowi pojęcie wielowymiarowe postrzegane jako ciąg zmian ilościowych i jakościowych dokonujących się w aspekcie społecznym, gospodarczym, politycznym, kulturowym i ekologicznym w ramach funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego.
Praca naukowa składa się z dwóch części. W pierwszej z nich przedstawiono ogólne zagadnienia dotyczące rozwoju regionalnego i lokalnego w ujęciu teoretycznym i praktycznym. Zawarte zostały informacje dotyczące konkurencyjności polskich regionów, rozwoju gospodarczego i kapitału ludzkiego. Zwrócono również uwagę na rozwój przedsiębiorstw w Polsce i w Unii Europejskiej, a także na zróżnicowanie regionalne transportu samochodowego.
W kolejnej części pracy przybliżono wybrane determinanty rozwoju turystyki w układzie regionalnym i lokalnym. Szczególną uwagę zwrócono na działalność turystyki wiejskiej, w tym agroturystyki. Turystyka wiejska stanowi istotny element różnicowania i wzbogacania działalności gospodarczej na terenach wiejskich, tworząc nowe miejsca pracy i nowe źródła dochodów poza produkcją rolną. Podkreślono wartość agroturystyki jako istotnego czynnika rozwoju gospodarczego i społecznego terenów wiejskich. Dzięki niej można zwiększać dochody przez sprzedaż produktów rolnych, wynajem kwater oraz świadczenie innych usług turystycznych.
Izabella Sikorska – Wolak, Krystyna Krzyżanowska, Anna J. Parzonko
Doradztwo w zmieniającej się sytuacji społeczno-ekonomicznej obszarów wiejskich
Doradztwo rolnicze posiadające w Polsce już ponad stuletnie tradycje, niezależnie od struktur organizacyjnych w jakich funkcjonowało, zawsze sprzyjało rozwojowi gospodarstw rodzinnych, inspirując i pobudzając rolników do samodzielnych, nowatorskich poczynań. Lansowany współcześnie i urzeczywistniany w praktyce model wielofunkcyjnego rozwoju wsi wyzwolił konieczność rozszerzania celów i zakresu oddziaływania instytucji doradczych na pozarolnicze obszary pracy oraz życia mieszkańców wsi. Tymi obszarami są: poszukiwanie dodatkowych bądź alternatywnych źródeł dochodu rodzin rolniczych, rozwój pozarolniczej przedsiębiorczości na terenach wiejskich, ochrona środowiska naturalnego, problemy socjalno-bytowe. Tym samym doradztwo rolnicze rozszerza swój zakres tematyczny i pole działania przekształcając się w doradztwo „wiejskie”. Jest to zgodne z tendencjami, jakie można było zauważyć znacznie wcześniej, w systemach doradztwa rolniczego krajów o wysokim poziomie rozwoju wsi i rolnictwa.
W monografii przedstawiono teoretyczne podstawy doradztwa rolniczego, jego usytuowanie w naukach andragogicznych, miejsce i rolę doradztwa w Systemie Wiedzy i Informacji Rolniczej. Zwrócono uwagę na znaczenie wiedzy, innowacji i przedsiębiorczości w rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich oraz rolę doradztwa rolniczego w stymulowaniu innowacyjności i przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Przedstawiono rozwój doradztwa rolniczego w Polsce z uwzględnieniem doradztwa prywatnego. Na podstawie działalności Mazowieckiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Warszawie określono główne rodzaje i obszary działalności doradczej w ujęciu dynamicznym, tj. z uwzględnieniem zmian, jakie dokonały się w poszczególnych obszarach w latach 2005-2013. Dokonano analizy procesu doradczego i jego uwarunkowań. Scharakteryzowano także ważniejsze formy i metody oddziaływań doradczych wraz ze wskazaniem zasad i kryteriów ich wyboru w pracy oświatowo-doradczej.
Doradztwo_obszarow wiejskich_Sikorska-Wolak_Krzyzanowska_Parzonko
Zmiany na rynku warzyw i w gospodarstwach warzywniczych w Polsce po integracji z Unią Europejską
Tadeusz Filipiak
Polskie rolnictwo w obecnych strukturach nie jest w dłuższej perspektywie konkurencyjne wobec nowoczesnego, wysoko produktywnego rolnictwa zachodnioeuropejskiego. Mała powierzchnia gospodarstw, niska intensywność gospodarowania oraz duże zasoby pracy przesądzają o słabej wydajności pracy, czego konsekwencją są niskie dochody ludności rolniczej.
Członkostwo Polski w Unii Europejskiej wzmocniło procesy specjalizacji i koncentracji produkcji rolniczej w polskim rolnictwie, a wzrosła efektywność gospodarstw, a w związku z tym konkurencyjność ich produkcji na rynku krajowym i europejskim.
Dostosowania w gospodarstwach warzywniczych powodowane były czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi.
Do czynników zewnętrznych można zaliczyć m.in.: uwarunkowania organizacyjno-prawne rynku owoców i warzyw (w tym wsparcie finansowe w zakresie wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw), tendencje w spożyciu warzyw, popyt zagraniczny oraz wymagania odbiorców hurtowych, w tym wymagania sieci handlowych w zakresie koncentracji oraz standaryzacji dostaw warzyw i ich przetworów, a także popyt końcowych konsumentów zmieniający się w zakresie ilości i struktury konsumowanych warzyw.
Do czynników wewnętrznych wpływających na zmiany w gospodarstwach warzywniczych, m.in. na skalę produkcji, można zaliczyć: powierzchnię gospodarstwa rolnego, stosowaną technologię produkcji, specjalizację w produkcji warzyw w uprawie polowej lub w produkcji warzyw spod osłon.
Temat procesów dostosowawczych w gospodarstwach ogrodniczych, w tym warzywniczych, był do tej pory rzadko podejmowany w badaniach naukowych, a badania wycinkowe skoncentrowane głównie na analizie rynku produktów ogrodniczych oraz opłacalności produkcji poszczególnych działalności produkcji ogrodniczej. Brak było badań ujmujących omawiany problem kompleksowo, opracowań dotyczących zmian dostosowawczych w gospodarstwach warzywniczych w powiązaniu ze zmianami w ich otoczeniu.
Filipiak_2014_zmiany_na_rynku_warzyw_i_w_gospodarstwach_warzywniczych
Innowacje w rozwoju turystyki
Praca zbiorowa pod redakcją naukową Krzysztofa Nuszkiewicza i Michała Romana
Innowacyjność w turystyce może spowodować wzrost tworzenia nowych produktów, efektywność ich wytwarzania oraz skutecznego promowania. Właściciel obiektu turystycznego powinien posiadać zdolność pozyskiwania środków finansowych stosownie do zmian w otoczeniu, dysponować umiejętnością sprawnego wprowadzania nowych technologii i metod organizacji niezbędnych do realizacji zmieniających się celów rozwojowych w działalności turystycznej.
W monografii szczególną uwagę zwrócono na innowacje w turystyce wiejskiej, ponieważ mogę one przyczynić się do wzrostu zainteresowania wypoczynku na wsi. Składa się z trzech części: I. Innowacyjność w ujęciu teoretycznym, II. Wybrane determinanty rozwoju turystyki, III. Zastosowanie rozwiązań innowacyjnych w turystyce.
Część pierwsza publikacji poświęcona została zagadnieniom innowacyjności w ujęciu teoretycznym. Przedstawiono w niej podstawowe informacje dotyczące teorii innowacji w działalności turystycznej.
W części drugiej przybliżono wybrane determinanty rozwoju turystyki. Szczególną uwagę zwrócono na wykorzystanie technik komunikacyjnych i metod doradczych w działalności turystycznej, rolę public relations w popularyzowaniu turystyki wiejskiej i promocję obiektów turystyki wiejskiej. W części tej podkreślono potrzebę większego uwzględniania zainteresowań turystów w kształtowaniu lokalnej oferty turystycznej.
Praktyczne zastosowanie innowacji w turystyce przedstawiono w części trzeciej. Opracowania w niej zawarte dotyczą m.in. ośrodka „Kraina Westernu”, pensjonatu „Domy Konesera” czy też Gdańskiej Organizacji Turystycznej. Posiada ona dużą wartość metodyczną i wnosi istotny wkład w rozwój badań.
Krzysztof Nuszkiewicz
Michał Roman
Krystyna Krzyżanowska (ed.), Ewa Jaska (ed.)
Development of Regions in Knowledge Economy
In the regional perspective market information also covers communication between the entities operating in the system and is a carrier of new knowledge necessary to take specific actions. Authors of articles published in the first part stress the importance of promotional activities, including advertising, which are indispensable in creating the brand image of a region. The place image/identity has impact on the entire region and its components.
The knowledge-based economy is also characterized by high spending on intellectual capital and information technology. However, the effectiveness of these processes requires the coordination of education, training and other information activities with the current needs of the changing economy and innovative and learning society. The use of new knowledge and innovative solutions is the subject explored in the second part of the publication. By developing bioeconomy, including the use of renewable energy sources through the implementation of the standards of social responsibility in business, as well as actions taken to protect the environment the regions are building their competitive position.
Also rural tourism has become the area that uses new technologies and solutions. The third part of the publication describes actions taken to develop the potential of tourism. They include information and consultancy activities and diversification of tourism products.
The problem areas presented in this publication do not cover all the issues relating to the concept of regional development in the knowledge-based economy. Nevertheless, the papers may provide a basis for further research, especially as the problem areas require continuing research of an interdisciplinary nature.
Warsaw University of Life Science Publishing: Warsaw2014
[spis treści]
[publikacja]
Agata Balińska, Anna Sieczko, Jan Zawadka
Turystyka. Wybrane zagadnienia
W podręczniku autorzy starali się nie tylko przybliżyć wybrane zagadnienia ukazujące współczesną turystykę, ale również przedstawić problemy związane z definiowaniem niektórych zjawisk, wskazać własną interpretację wybranych zagadnień jak również zainspirować do dalszych nad nimi badań. Intencją autorów było także, aby lektura podręcznika „Turystyka. Wybrane zagadnienia” umożliwiła poznanie obszaru związanego z turystyką XXI wieku. Zawarto w nim zagadnienia przedstawiające: czynniki rozwoju turystyki, jej rodzaje i formy, a także funkcje i dysfunkcje związane z rozwojem ruchu turystycznego. Przybliżono także problematykę organizacji i zarządzania turystyką w Polsce. Bardzo rzadko poruszanym obszarem, nie tylko w podręcznikach, ale także w monografiach naukowych jest zagadnienie związane z doradztwem turystycznym. W niniejszym podręczniku znalazło one miejsce.
Podręcznik może stanowić pomoc dla studentów kierunku „Turystyka i rekreacja”, jak również studentów innych kierunków, w programie studiów których przewidziano zagadnienia związane z turystyką. Stanowi również ceną pomoc dla kadry dydaktycznej oraz źródło informacji dla praktyków.
Wydawca: Difin, Warszawa 2014
Nina Drejerska, Mariola Chrzanowska, Iwona Pomianek
Strefa podmiejska Warszawy
Opracowanie oparte jest na badaniach empirycznych przeprowadzonych w ramach projektu Nr N N114 145240 pt. „Ekonomiczno-społeczne uwarunkowania rozwoju obszarów wiejskich województwa mazowieckiego stanowiących strefę podmiejską i zewnętrzną Warszawy” finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki. Zebrano w nim najważniejsze dotychczasowe wyniki prac badawczych w projekcie. Jednakże jego największą wartością są niepublikowane wcześniej, oryginalne części przygotowane na podstawie zebranego materiału empirycznego.
Gminy podmiejskie Warszawy wybrane do badań są niewątpliwie obszarem intensywnych przemian społeczno-gospodarczych. Ta kumulacja procesów rozwojowych, rozlewanie się zjawisk charakterystycznych dla miast, powoduje, że badany obszar jest niezwykle interesujący z poznawczego punktu widzenia. Jednocześnie zachodzące zmiany są tak kompleksowe i wielowątkowe, że trudno wyodrębnić, co dokładnie powinno być przedmiotem badań – jeden wątek pociąga za sobą kilka niemniej interesujących następnych kwestii. W tej sytuacji pozostaje mieć nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań przedstawiają zarówno ogólne tło zmian, jak i konkretne elementy rzeczywistości, jak np. powiązania funkcjonalne pomiędzy stolicą a jej obszarem podmiejskim w zakresie rynku pracy. Ponadto wydaje się, że wartością dodaną przeprowadzonych badań jest uwzględnienie zarówno działalności samorządów lokalnych, jak i małych oraz średnich przedsiębiorstw zlokalizowanych na badanym obszarze, jak również mieszkańców, ich sytuacji i opinii nt. zachodzących procesów.
Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2014
Czynniki i możliwości ograniczania ryzyka w produkcji roślinnej poprzez ubezpieczenia
W książce poruszono ważny i aktualny problem ograniczania ryzyka w rolnictwie. Skupiono się na produkcji roślinnej. Autorzy przedstawili następujące zagadnienia: ryzyko w rolnictwie i jego pomiar, zarządzanie ryzykiem w gospodarstwach rolnych, czynniki wpływające na wzrost zainteresowania rolników ubezpieczeniami, ubezpieczenia rolne w wybranych krajach europejskich. Obszernie omówiono także ryzyko cenowe w rolnictwie, a także ubezpieczenia rolne w Polsce.
Zarówno ryzyko cenowe, jak i ryzyko produkcyjne w rolnictwie może podlegać kontroli. Jednym z narzędzi ograniczania ryzyka jest ubezpieczenie, chociaż rolnicy mają do dyspozycji wiele innych narzędzi zarządzania ryzykiem. Analiza teoretyczna została uzupełniona szerokim studium empirycznym, obejmującym zarówno analizę ilościową, jak i jakościową. Rolnicy w swoich wyborach metod zarządzania ryzykiem w gospodarstwach rolnych kierują się nie tylko przesłankami obiektywnymi, ale także subiektywnymi odczuciami co do poziomu ryzyka. Wielu wskazuje trudność w dochodzeniu i uzyskaniu odszkodowania jako czynnik ograniczający popyt na ubezpieczenia. Stwierdzono także, że ubezpieczenia, jako sposób zabezpieczenia przed stratami w produkcji roślinnej wykorzystywane są relatywnie rzadko. Ubezpieczenia upraw były częstsze w gospodarstwach o dużej powierzchni, ukierunkowanych na produkcję roślinną oraz w województwach położonych w zachodniej części Polski.
Książka może stanowić pomoc dla osób zajmujących się rynkiem ubezpieczeń rolnych w Polsce. Wskazano w niej najważniejsze czynniki wzrostu zainteresowania rolników ubezpieczeniem upraw, ale też główne bariery. Jej lektura może być przydatna dla kadry naukowej, praktyków i studentów.
Elwira Laskowska
Wycena rolniczej produkcji w toku. Teoria i praktyka
W procesie wyceny gospodarstwa bądź przedsiębiorstwa rolnego, zarówno jako zorganizowanej całości, jak również niektórych jego części składowych, spotykamy się z koniecznością oszacowania roślin i zwierząt będących w fazie rozwoju i stanowiących tzw. rolniczą produkcję w toku. Specyfika przedmiotów produkcji rolniczej w toku wymaga stosowania w ich wycenie metod uwzględniających szczególne cechy tej produkcji, zwłaszcza jej walory niematerialne przejawiające się w predyspozycjach do generowania przyszłych dochodów. Wśród czynników kreujących wartość należy ponadto wymienić zmiany przedmiotów produkcji w toku jako aktywów biologicznych w trakcie cyklu produkcyjnego oraz ich duże zróżnicowanie pod względem rodzaju i czasu trwania. W celu identyfikacji zjawiska zmiany wartości wskutek przekształcania się i wzrostu biologicznego przedmiotów rolniczej produkcji w toku, należy dostosować i właściwie wykorzystywać metody wyceny. Klasyfikacja metod wyceny obowiązująca w naszym kraju na mocy przepisów prawa przy szacowaniu nieruchomości oraz ich części składowych powoduje, że sposób postępowania przy określaniu wartości przedmiotów produkcji rolniczej w toku staje się trudny do umiejscowienia w tej klasyfikacji lub też nazwania go zgodnie z definiowanymi w niej kategoriami. Efektem tego jest często niedostateczne uwzględnianie potencjału produkcyjnego, uwarunkowanego specyfiką tej produkcji.
W publikacji zaprezentowano wyniki badań przeprowadzonych przez autorkę, których zakres obejmował rozpoznanie przesłanek teoretycznych szacowania wartości rolniczej produkcji w toku i określenie stopnia zgodności stosowanych w praktyce rozwiązań z teorią wyceny. Praca zawiera próbę weryfikacji przydatności poszczególnych metod w wycenie roślin i zwierząt jako przedmiotów rolniczej produkcji w toku z uwzględnieniem ich charakteru, przeznaczenia oraz celu wyceny.
Henryk Manteuffel Szoege
Problems of Environmental and Natural Resource Economics
Publikacja w języku angielskim stanowiwprowadzenie do ekonomiki środowiska i zasobów naturalnych. Zawiera przegląd teorii i przykładów oddziaływań między działalnością gospodarczą człowieka a środowiskiem naturalnym, a także podejść do ograniczania wpływu rozwoju gospodarczego na problemy środowiskowe.
W pierwszym rozdziale autor przytacza definicje podstawowych pojęć, takich jak środowisko, zasoby naturalne czy efekty zewnętrzne. W drugim- wyjaśnia środowiskowe konotacje (w tym wyczerpywanie zasobów naturalnych, niszczenie warstwy ozonowej, wpływające na zmiany klimatu) globalnego rozwoju gospodarczego, związanego m.in. ze wzrostem popytu na energię i zasoby naturalne, wzrostem populacji,ilości odpadów i skali zanieczyszczeń środowiska, oraz wzrostem koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze. Wprowadza też pojęcia śladu ekologicznego i zrównoważoności ekonomicznej.
W trzecim rozdziale przywołano wybrane wizje interakcji między działalnością gospodarczą człowieka i środowiskiem naturalnym, w tym model Thomasa Malthusa, pierwszy raport dla Klubu Rzymskiego, model Khana, Browna i Martela, teorie Jamesa Lovelocka, Kennetha Bouldinga, Hermana Dalyego i Johna Rawlsa. Przedstawiono także koncepcję zrównoważonego rozwoju. Czwarty rozdział zawiera analizę optymalnego (w sensie Pareto)poziomu zanieczyszczania środowiskaw zależności od trwałości zanieczyszczenia (szybkodegradowalnych
i nieakumulujących się, stopniowo degradujących się, i praktycznie niedegradowalnych) oraz omówienie twierdzenia Ronald Coase’a i jego krytyki.
W piątym rozdziale dokonano przeglądu ekonomicznych instrumentów polityki ochrony środowiska (m.in. opłat i podatków, subsydiów, depozytów oraz instrumentów rynkowych) i kryteriów ich doboru. Omówiono także zasadę „zanieczyszczający płaci” oraz podatek Pigou.
W szóstym – przedstawiono zarys zasad polityki Polski w zakresie ochrony środowiska i źródeł jej finansowania (środki krajowe, UE, EOG, Norweskiego Mechanizmu Finansowego, Banku Światowego, GEF).Opisano instrumenty tej polityki (subsydia pro-środowiskowe, opłaty za: zanieczyszczenia, wydobycie surowców, zniszczenia w środowisku oraz składowanie odpadów; opłaty produktowe, administracyjne i nadzwyczajne; specjalne wymagania; kary oraz certyfikaty pochodzenia energii i uprawniające do emisji gazów cieplarnianych). Wybrane ekonomiczne konsekwencje wprowadzania prawnych instrumentów ochrony środowiska stanowią przedmiot rozważań w rozdziale siódmym, w którym szczególną uwagę zwrócono na pojęcia efektywności ekonomicznej oraz zawodności rynku (market faliure) i rządu/regulacji (governmentfailure).
Autor odnosi się do zagadnienia konsumpcji w zrównoważonej gospodarce w rozdziale ósmym, przywołując kwestieekologicznego imperatywu konsumenckiego, dematerializacji konsumpcji, konsumpcji marnotrawnej, odpowiedzialności konsumenckiej i edukacji ekologicznej.
W następnym rozdziale wyjaśnia pojęcie wartości środowiska naturalnego i przedstawia wybrane metody jej mierzenia: „ceny hedonicznej”, „kosztów podróży” oraz wyceny warunkowej. Optymalna eksploatacja zasobów odnawialnych omawiana jest w rozdziale dziesiątym. Analizę optymalnej eksploatacji zasobów nieodnawialnych, z omówieniem efektywności alokacji czasu ich eksploatacji i modelu Hotellinga, zawiera następny rozdział.
W ostatnim, dwunastym rozdziale,podjęto problemuwzględnianiaoddziaływań gospodarki ze środowiskiemnaturalnym w systemie rachunków narodowych. Przedstawiono w tym celu wybrane wskaźniki dobrobytu: PKB oraz krytykę tego miernika, Miernik Dobrobytu Ekonomicznego (Measure of EconomicWelfare, MEW), Miernik Zrównoważonego Dobrobytu Ekonomicznego (Index of SustainableEconomicWelfare, ISEW), Wskaźnik Rzeczywistego Postępu (Genuine Progress Indicator, GPI), Wskaźnik Zrównoważonego Rozwoju (EnvironmentalSustainability Index, ESI), oraz Wskaźnik Wydajności Środowiskowej (Environmental Performance Index, EPI).
Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2014
Ewa Wasilewska
Metody wnioskowania statystycznego w badaniach ekonomiczno-społecznych
Statystyka, jako nauka o metodach badania prawidłowości występujących w zjawiskach masowych znajduje zastosowanie niemal we wszystkich naukach. W ekonomii, zarządzaniu, socjologii, psychologii, medycynie i wszędzie tam, gdzie operuje się danymi (nie tylko ilościowymi, ale również jakościowymi) wykorzystywane są metody statystyczne. Szczególne miejsce przypisuje się statystyce matematycznej, będącej nauką o regułach wnioskowania o właściwościach zbiorowości generalnej na podstawie wybranej w sposób losowy próby pochodzącej z tej zbiorowości. W niniejszej pracy przedstawiono szereg metod wnioskowania statystycznego zaimplementowanych do rozwiązania postawionych problemów badawczych z zakresu nauk ekonomiczno-społecznych. Przy interpretacji wyników badań położono nacisk na przedstawienie przydatności informacyjnej prezentowanych reguł wnioskowania.
Praca podzielona jest na trzy rozdziały. Rozdział pierwszy zawiera wprowadzenie w zagadnienia związane z wnioskowaniem statystycznym. Wyjaśniono pojęcie wnioskowania statystycznego i przedstawiono rodzaje wnioskowania. Omówiono także szeroki wachlarz metod doboru próby ze szczególnym uwzględnieniem metod losowych. Rozdział drugi „Metody estymacji parametrów populacji generalnej” poświęcony jest omówieniu metod szacowania takich parametrów populacji jak średnia, wariancja, odchylenie standardowe, wskaźnik struktury. Poruszono także problem dokładności estymacji przedziałowej oraz ustalania minimalnej liczebności próby losowej. W rozdziale trzecim przedstawiono szereg testów służących weryfikacji hipotez statystycznych. Szeroko omówiono testy parametryczne, w tym dla jednej populacji oraz dla dwóch populacji oraz wybrane testy nieparametryczne.
Prezentowane metody wykorzystano do analizy masowych zjawisk ekonomiczno-społecznych, w tym zagadnień związanych z aktywnością ekonomiczną ludności oraz jakością życia.
Wydawca: Wydawnictwo „2000”
Barbara Gołębiewska (red.)
Wyzwania wspołczesnej gospodarki – aspekty teoretyczne i praktyczne
Przygotowana monografia jest przeglądem prac i doniesień naukowych doktorantów oraz młodych pracowników nauki z wielu uczelni i instytucji w kraju. Celem zbioru opracowań jest umożliwienie prezentacji głównych obszarów zainteresowań, wiedzy, poglądów i doświadczeń środowiska osób rozpoczynających pracę naukową.
Opracowanie obejmuje szeroko rozumiane tematy i zagadnienia z zakresu nauk ekonomicznych i społecznych. 47 opracowań składających się na niniejszą monografię odnosi się zarówno do zagadnień makro-, jak i mikroekonomicznych. Tematyka przygotowanych prac obejmuje problemy funkcjonowania współczesnej gospodarki, w tym między innymi: ekonomiki przedsiębiorstw, ekonomii sektora publicznego, finansów i rachunkowości, zarządzania i marketingu, bioekonomii, a także uwarunkowań środowiskowych działalności gospodarczej. Zróżnicowanie zgromadzonych artykułów wskazuje, iż zmiany, jakie następują w naszym otoczeniu, w tym związane z problemami i wyzwaniami współczesnej gospodarki, dotyczą bardzo zróżnicowanych sfer działalności.
W części opracowań obszar badań koncentruje się na zagadnieniach dotyczących agrobiznesu. Podjęte problemy odnoszą się między innymi do efektów produkcyjno-ekonomicznych prowadzonej działalności rolniczej, oceny sytuacji dochodowej gospodarstw, zmian cen produktów rolnych, uwarunkowań funkcjonowania systemów żywnościowych, czy też ogólnych przemian następujących w agrobiznesie.
Wydawca: Wydawnictwo SGGW